Nợ nhiều nhưng khó giải quyết

Ông Ngô Tấn - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT kiêm Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới (NTM) tỉnh thông tin, tính đến thời điểm này tổng số nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc chương trình NTM giai đoạn 2016 - 2020 của các địa phương là hơn 191,7 tỷ đồng, gồm: nợ thực hiện tiêu chí xã NTM hơn 160,2 tỷ đồng và nợ thực hiện tiêu chí huyện NTM gần 31,5 tỷ đồng.

Trong đó, nợ công trình đã quyết toán gần 41,4 tỷ đồng và nợ công trình chưa quyết toán hơn 150,3 tỷ đồng. “Đối với khoản nợ này, ngân sách trung ương và tỉnh không nợ, ngân sách cấp huyện nợ hơn 126,1 tỷ đồng, ngân sách cấp xã và các nguồn khác nợ gần 65,6 tỷ đồng” - ông Tấn nói.

Theo ông Ngô Tấn, qua làm việc với chính quyền các địa phương thì có 12 huyện, thị xã, thành phố gồm Phú Ninh, Duy Xuyên, Quế Sơn, Núi Thành, Đông Giang, Nông Sơn, Phước Sơn, Bắc Trà My, Nam Trà My, Điện Bàn, Hội An, Tam Kỳ không còn nợ hoặc còn nợ nhưng đã cân đối được nguồn, chờ quyết toán sẽ thanh toán nợ.

Trong khi đó, 6 huyện còn lại là Thăng Bình, Đại Lộc, Hiệp Đức, Tiên Phước, Tây Giang, Nam Giang khả năng cân đối trả nợ còn khó khăn. “Hầu hết địa phương còn nợ đọng xây dựng cơ bản đều chờ khai thác quỹ đất được mới có nguồn trả nợ. Tuy nhiên, việc khai thác quỹ đất hiện nay rất khó do thị trường bất động sản chững lại” - ông Tấn nói.

Chờ sự hỗ trợ

Theo lãnh đạo Văn phòng điều phối NTM tỉnh, trong số các huyện nêu trên thì Tiên Phước là địa phương còn nợ đọng xây dựng cơ bản nhiều nhất nhưng chưa có khả năng cân đối được nguồn để giải quyết.

Cụ thể, tổng số nợ của Tiên Phước là 56 tỷ đồng, trong đó nợ thực hiện tiêu chí xã NTM 22,9 tỷ đồng và nợ thực hiện tiêu chí huyện NTM 33,1 tỷ đồng. Sau khi đã cân đối, địa phương còn nợ khoảng 33,9 tỷ đồng, trong đó huyện nợ 25,5 tỷ đồng và các xã nợ 8,4 tỷ đồng.

Trước tình trạng trên, lãnh đạo huyện Tiên Phước đã báo cáo với Thường trực Tỉnh ủy tại cuộc họp ngày 20/10/2022 và Thường trực Tỉnh ủy thống nhất chủ trương hỗ trợ xử lý nợ khi xuất hiện nguồn tại Thông báo số 448 ngày 4/11/2022.

Ngoài Tiên Phước, sau khi cân đối, Tây Giang, Đại Lộc, Thăng Bình, Nam Giang mỗi địa phương còn nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc chương trình NTM giai đoạn 2016 - 2020 từ 12 - 16 tỷ đồng nhưng khó khăn trong việc tìm nguồn để xử lý.

Mới đây, tại cuộc họp với Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Tuấn và lãnh đạo một số sở ban ngành liên quan, ông Ngô Tấn đề nghị UBND tỉnh xem xét cân đối nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ một phần kinh phí cho các địa phương đang gặp khó khăn trong việc xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản.

Theo ông Tấn, phương án được đưa ra là, đối với nợ của cấp huyện thì những địa phương thuộc khu vực đồng bằng do ngân sách cấp huyện cân đối xử lý; các huyện miền núi cao được ngân sách tỉnh hỗ trợ 50%; những huyện miền núi thấp được ngân sách tỉnh hỗ trợ 40%.

Đối với nợ của cấp xã, ngân sách tỉnh hỗ trợ 40%. Tổng kinh phí đề xuất ngân sách tỉnh hỗ trợ thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản cho các địa phương còn khó khăn khi cân đối là hơn 37,1 tỷ đồng, trong đó nhiều nhất là Tiên Phước với hơn 13,5 tỷ đồng.

Về nguyên tắc hỗ trợ, ông Ngô Tấn lưu ý, 100% công trình trong chương trình NTM giai đoạn 2016 - 2020 trên địa bàn các huyện phải được phê duyệt quyết toán và ngân sách địa phương (cấp huyện, xã) phải có quyết định bố trí trả nợ ngân sách cấp mình thì mới được giải ngân phần ngân sách tỉnh hỗ trợ.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Anh Tuấn yêu cầu chính quyền cấp huyện và cấp xã phải chủ động tính toán bố trí nguồn lực xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản thuộc chương trình NTM giai đoạn 2016 - 2020. Đồng thời giao Sở Tài chính và Sở KH-ĐT cân đối nguồn, tham mưu UBND tỉnh xem xét hỗ trợ một phần kinh phí cho các địa phương còn nợ đọng nhiều nhưng khó khăn trong việc giải quyết...