Thay đổi để nâng cao chất lượng

Lý giải việc thay đổi này (thi tuyển thay vì xét tuyển), ông Đỗ Quang Khôi - Trưởng phòng Khảo thí - công nghệ thông tin Sở GD-ĐT cho biết, trước năm học 2017 - 2018, tỷ lệ tuyển sinh vào lớp 10 là 95% học sinh (HS) tốt nghiệp THCS đối với đồng bằng và 100% đối với miền núi nên tuyển sinh bằng phương thức xét tuyển (sử dụng kết quả học tập và rèn luyện 4 năm học THCS) là hợp lý.

Tuy nhiên, tỷ lệ sau đó giảm dần và từ năm học 2021 - 2022 đến nay, tỷ lệ chung toàn tỉnh là 80%. Nếu tiếp tục áp dụng phương thức xét tuyển là không công bằng đối với HS giữa các trường THCS với nhau.

Hơn nữa, xét tuyển theo phân tuyến đến trường THCS trong những năm qua bộc lộ nhiều hạn chế và những hệ lụy như việc đánh giá, xếp loại HS chưa đúng thực chất do giáo viên, nhà trường mong muốn HS có kết quả cao để được vào học lớp 10 công lập. Từ đó làm cho HS thiếu động lực học tập, không đảm bảo khách quan, công bằng trong xếp loại trong nhà trường và giữa các trường với nhau.

Ngoài ra, mỗi HS chỉ có 1 cơ hội vào học lớp 10 công lập. Những em có kết quả học tập tốt nếu không trúng tuyển vào trường theo phân tuyến thì không còn cơ hội để vào học lớp 10 công lập trong khi điểm xét tuyển đủ để trúng tuyển vào trường khác.

Một lý do quan trọng khác, theo ông Khôi đó là hiện nay, trong số 63 tỉnh, thành phố cả nước có đến 44 tỉnh tổ chức thi tuyển, 11 tỉnh chọn phương thức kết hợp thi tuyển và xét tuyển, chỉ có 8 tỉnh chọn phương thức xét tuyển, trong đó có Quảng Nam (Quảng Nam, Cà Mau, Đắk Lắk, Đắk Nông, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Gia Lai và Lâm Đồng).

Điều đáng nói, theo dữ liệu điểm thi tốt nghiệp THPT của Bộ GD-ĐT, 5 trong số 8 tỉnh tuyển sinh lớp 10 bằng phương thức xét tuyển có điểm trung bình các môn thi tốt nghiệp thấp hơn so với điểm trung bình chung của cả nước, trong đó có Quảng Nam.

Đồng tình cao

Thật ra câu chuyện tuyển sinh lớp 10 đã được đề cập từ vài năm qua, trong đó nhiều ý kiến đề xuất sớm thay đổi phương thức từ xét tuyển sang thi tuyển.

Thầy Nguyễn Văn Tấn - Hiệu trưởng Trường THPT Trần Cao Vân (Tam Kỳ) ủng hộ phương án thi tuyển và cho rằng, thi buộc các em phải học, thầy cô phải dạy, gia đình phải quan tâm hơn, và sẽ mang lại công bằng cũng như chất lượng hơn. Căn cứ Luật Giáo dục năm 2019, các em được quyền đăng ký tuyển sinh ở bất cứ đâu, trường học nào, không nên bắt buộc.

Nhận xét hình thức xét tuyển bộc lộ hạn chế như tạo cho HS chây ì, mất động lực học tập; đánh giá của các trường có độ vênh khá lớn, không tránh khỏi tiêu cực, làm đẹp học bạ...

Hiệu trưởng Trường THPT Tiểu La (Thăng Bình) - thầy Bùi Cao Vân nói, phương án thi tuyển sẽ góp phần nâng cao chất lượng. Tuy nhiên, để tránh học lệch, nên chọn thêm 1 môn khoa học tự nhiên và 1 môn khoa học xã hội thành 1 bài thi bên cạnh 3 môn thi bắt buộc Toán, Văn, Anh.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Lộc - Trưởng phòng GD-ĐT TP.Tam Kỳ không đồng tình với đề xuất thi 4 môn gây nặng nhọc đối với HS mà nên thi 3 môn cho nhẹ nhàng.

Về thời điểm áp dụng phương thức thi, ông Lộc nói nên thực hiện trong tuyển sinh năm học 2025 - 2026 để có thời gian chuẩn bị kỹ và HS lớp 9 mới tiếp cận chương trình GDPT năm 2018. Cũng có ý kiến đề xuất cân nhắc phương thức thi tuyển kết hợp xét tuyển kết quả rèn luyện và học tập trong 4 năm học cấp THCS để tránh học lệch, đồng thời ghi nhận quá trình học tập của HS.

Ông Đỗ Quang Khôi giải thích thêm, phân tuyến tuyển sinh 10 theo cấp huyện là phù hợp với quy định hiện hành. Hiện nay, điều kiện đi lại thuận lợi, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất của các trường THPT cũng đồng đều, không còn trường trọng điểm như trước đây. Tại Tam Kỳ, không ai dám nói Trường THPT Trần Cao Vân chất lượng cao hơn Trường THPT Phan Bội Châu.

Hay ở Duy Xuyên, Trường THPT Hồ Nghinh mới thành lập nhưng chất lượng đại trà, mũi nhọn không thua kém các trường trên cùng địa bàn. Ông Thái Viết Tường - Giám đốc Sở GD-ĐT khẳng định, từ các cơ sở thực tiễn cho thấy phương thức thi tuyển sinh vào lớp 10 từ năm học 2024 - 2025 là cần thiết. Sở sẽ hoàn chỉnh phương án trình UBND tỉnh quyết định.