Xã Tam Xuân 1 được thành lập theo Nghị định 102 ngày 29/8/1994 của Chính phủ, chia tách từ xã Tam Xuân. Trải qua quá trình lịch sử, nhân dân xã Tam Xuân 1 luôn đoàn kết, cần cù, sáng tạo trong lao động; kiên cường, anh dũng trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ quê hương, đất nước.
Xã có diện tích tự nhiên 17,28km2 với 13.500 dân, trong đó hơn 70% làm nghề nông. Tam Xuân 1 được mệnh danh là “vựa lúa” của huyện Núi Thành với hơn 450ha đất trồng lúa. Trước đây nông dân sản xuất phụ thuộc nước trời, mỗi năm 1 vụ, năng suất bấp bênh không vượt 20 tạ/ha; từ ngày có nước Phú Ninh cùng hệ thống kênh mương trải rộng với tổng chiều dài hơn 23 nghìn mét, nông dân sản xuất 2 vụ, năng suất cây lúa đạt 55-60 tạ/ha.
Sau 30 năm chia tách, xã Tam Xuân 1 đạt được nhiều kết quả trên các lĩnh vực. Sản lượng lương thực hằng năm đạt gần 5.000 tấn; từ xã thuần nông, đến nay tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ chiếm hơn 75%. Tam Xuân 1 được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn nông thôn mới vào tháng 12/2015.
Cơ sở hạ tầng được đầu tư với tổng giá trị hằng năm hơn 20 tỷ đồng. Trường học, trạm y tế, giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng, các thiết chế nhà văn hóa thôn, chợ nông thôn, trụ sở cơ quan làm việc... ngày càng khang trang, sạch đẹp. Thu ngân sách năm 2023 đạt hơn 27 tỷ đồng, gấp 80 lần so với năm 1996.